Suplementy na wątrobę: mity i fakty

Wątroba to najważniejszy organ w naszym organizmie, który odpowiada za detoksykację i podstawowe procesy metaboliczne. Nic dziwnego, że suplementy na wątrobę to branża warta wiele miliardów dolarów, która zatrudnia miliony ludzi.

Czy suplementy ziołowe i witaminy mogą wspierać zdrowe funkcjonowanie wąt roby?

I na ile uzasadnione jest stosowanie takich suplementów diety przez osoby zdrowe?

Co sprawia, że wątroba jest wyjątkowa?

Pomimo swojej popularności, suplementy diety na wątrobę nie są poparte przekonującymi danymi naukowymi. Jeśli stosujesz zbilansowaną dietę i prowadzisz zdrowy tryb życia, nie potrzebujesz ich - twierdzą eksperci. Jednocześnie naukowcy twierdzą, że niektóre suplementy mogą być korzystne dla wątroby, a niektóre mogą być nawet szkodliwe.

"Zanim uwierzysz w jasne, obiecujące etykiety, powinieneś zrozumieć, które suplementy mogą być naprawdę przydatne , a których lepiej unikać",pisze Brittany Lubeck, MD, dietetyk.

Wątroba jest dość dużym narządem zlokalizowanym po prawej stronie jamy brzusznej. Otrzymuje natlenioną krew z tętnicy wątrobowej i bogatą w składniki odżywcze krew z żyły wrotnej. Cała krew z jelit przechodzi przez wątrobę w celu filtracji. Narząd ten pełni setki funkcji, w tym

• produkcja żółci
• synteza białek
• produkcja cholesterolu;
• regulacja aminokwasów;
• przekształcanie amoniaku w mocznik
• metabolizm leków;
• reguluje krzepliwość krwi;
• oczyszcza krew z bakterii, toksyn i odpadów.

Ponieważ odżywianie odgrywa ważną rolę w zdrowiu wątroby, istnieje wiele badań nad wpływem niektórych roślin i składników odżywczych na funkcjonowanie wątroby.

Ostropest plamisty

Ostropest plamisty to składnik roślinny często spotykany w suplementach diety wspomagających wątrobę. Jest to roślina kwitnąca, która zawiera biologicznie aktywny związek sylimarynę o właściwościach chroniących wątrobę.

Wedługprzeglądunaukowego przeprowadzonego przez niemieckich naukowców, badania kliniczne wykazują, że sylimaryna łagodzi objawy marskości wątroby, zmniejsza stres oksydacyjny i normalizuje czynność wątroby w różnych chorobach.

Wykazano również, że ostropest plamisty jest skuteczny jako środek wspomagający leczenie niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby. Jedno z badań wykazało, że spożycie ostropestu plamistego zmniejsza poziom trójglicerydów u pacjentów ze stłuszczeniową chorobą wątroby.

Jujube

Jujube to słodki owoc bogaty w fenole, flawonoidy i przeciwutleniacze, które mogą mieć właściwości chroniące wątrobę. U szczurów z uszkodzeniem wątroby spowodowanym wysokimi dawkami acetaminofenu, suplementacja jujube doprowadziła do obniżenia poziomu enzymów wątrobowych ALT i AST. Naukowcy uważają, że zmiany te są związane z zawartością przeciwutleniaczy w owocach. Inne badanie z udziałem pacjentów z gruźlicą wykazało, że syrop jujube zmniejszał częstość występowania hepatotoksyczności w porównaniu z placebo.

Burak

Niektóre badania wykazały terapeutyczne właściwości buraków w przypadku stłuszczenia wątroby. Warzywo to zawiera substancje biologicznie czynne, w tym betainę i przeciwutleniacze, które zdaniem ekspertów pomagają zapobiegać gromadzeniu się tłuszczu w wątrobie. W jednym z badań z udziałem pacjentów z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby naukowcy porównali działanie soku z buraków z dietą śródziemnomorską. Uczestnicy, którzy spożywali wyłącznie sok z buraków, mieli znacznie niższy poziom enzymów wątrobowych, cholesterolu i trójglicerydów.

Inne badanie, w którym uczestnicy spożywali sok z buraków przez 12 tygodni, wykazało znaczne obniżenie poziomu enzymów wątrobowych i profilu lipidowego, a także zmniejszenie wielkości wątroby.

Karczoch

Karczoch to jadalna roślina, która często wykorzystywana jest jako aktywny składnik suplementów na wątrobę. Przegląd kilku badań klinicznych wykazał, że karczoch ma pozytywny wpływ na obniżenie poziomu enzymów wątrobowych ALT i AST. Według ekspertów, karczoch może chronić wątrobę, poprawiać poziom enzymów wątrobowych i lipidów u osób z MASLD.

Mniszek lekarski

W kilku badaniach eksperymentalnych roślina ta wykazała ochronny wpływ na wątrobę. Naukowcy uważają, że mniszek lekar ski może zmniejszać stres oksydacyjny i obniżać poziomy różnych biomarkerów uszkodzenia wątroby, takich jak AST, ALT i bilirubina. Badania na zwierzętach wykazały również, że mniszek lekarski zmniejsza zwłóknienie wątroby.

Chanca piedra

Chanca piedra to roślina stosowana w ajurwedzie i innych tradycyjnych medycynach w leczeniu chorób wątroby. Roślina ta zawiera substancje przeciwutleniające i przeciwzapalne, które mogą być korzystne dla wątroby. W jednym z badań naukowcy sprawdzili wpływ chanca piedra na osoby z alkoholowym zapaleniem wątroby. Naukowcy odkryli, że roślina ta miała niewielki wpływ na poziomy AST i ALT. Jednak uczestnicy badania, którzy spożywali chanca piedra, mieli znaczny wzrost całkowitego poziomu przeciwutleniaczy w porównaniu z tymi, którzy przyjmowali placebo.

Jakie witaminy mogą być korzystne dla zdrowia wątroby?

"Przyjmowanie niektórych witamin i minerałów może poprawić zdrowie wątroby, zwłaszcza w przypadku ich niedoboru" - twierdzą eksperci. Na przykład niedobór choliny może prowadzić do stłuszczeniowej choroby wątroby MASLD, ponieważ substancja ta jest niezbędna do usuwania tłuszczu z wątroby. Według National Health and Nutrition Examination Survey w Stanach Zjednoczonych, ludzie, którzy otrzymują wystarczającą ilość choliny z diety, mają mniejsze ryzyko zachorowania na tę chorobę.

Witamina C

Suplementy witaminy C mogą poprawić zdrowie wątroby, szczególnie u osób z chorobami wątroby, zgodnie z kilkoma badaniami. W jednym z tych badań naukowcy porównali witaminę C z placebo u osób z wirusowym zapaleniem wątroby typu C. Uczestnicy, którzy przyjmowali witaminę C przez miesiąc, mieli znaczną poprawę w zakresie enzymów wątrobowych w porównaniu z tymi, którzy przyjmowali placebo. Eksperci przypisują to zdolności witaminy C do zmniejszania stresu oksydacyjnego w organizmie.

Cynk.

Naukowcy odkryli, że niedobór cynku jest powszechny u osób z różnymi chorobami wątroby. Suplementacja tego minerału okazała się skuteczna w kompleksowym leczeniu marskości wątroby i encefalopatii wątrobowej. W jednym z badań, przyjmowanie cynku przez 6 miesięcy wykazało mniejszą częstość występowania marskości wątroby i raka wątroby u osób z przewlekłą chorobą wątroby.

Selen.

Badania pokazują, że pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby, takimi jak zapalenie wątroby, marskość wątroby i rak wątroby, mają niedobór selenu. Dowody eksperymentalne wskazują, że selen może zmniejszać gromadzenie się tłuszczu, stan zapalny i stres oksydacyjny w wątrobie.

Witamina E

Systematyczny przegląd 15 badań wykazał, że suplementacja witaminą E poprawia poziom enzymów wątrobowych ALT i AST oraz zmniejsza zwłóknienie zarówno u dorosłych, jak i dzieci ze stłuszczeniową chorobą wątroby. Inny przegląd wykazał podobne wyniki, stwierdzając, że suplementacja witaminą E może normalizować poziomy ALT i AST oraz zmniejszać stan zapalny i gromadzenie się tłuszczu w wątrobie.

Pomimo korzyści zdrowotnych niektórych suplementów dla wątroby, eksperci uważają, że zdrowi ludzie ich nie potrzebują. Większość badań pokazuje, że suplementy ziołowe i witaminy mogą być korzystne tylko w przypadku choroby wątroby. Zrównoważona dieta, spożywanie świeżych warzyw, ziół i owoców oraz unikanie złych nawyków, alkoholu i słodkich napojów gazowanych pomoże utrzymać zdrowie wątroby bez dodatkowych suplementów diety.